زیباترین تصویری که از زمستان به خاطر دارید، به چه زمانی بازمی‌گردد؟ بعید است این تصویر در ذهن شما یک صبح برفی نباشد! سکوت عمیق روزهای برفی، صدای فشرده‌شدن برف زیر بوت‌هایی که منتظر بودند تا برف بیاید و از کمد خارج شوند، بی‌حسی انگشتان دست پس از درست کردن یک گلوله برفی بزرگ و هیجان پریدن وسط برف‌های دست‌نخورده؛ این‌ها از خاطره‌انگیزترین لحظه‌های زمستان برای هر کسی هستند. اما آیا می‌دانستید که چنین تصاویری تنها برای شما خاطره‌انگیز نیستند؟ روز ۱۸ ژانویه (۲۸ دی) در تقویم غیررسمی جهانی به نام روز آدم ‌برفی ثبت شده است. این رویداد جذاب، فرصتی است تا نگاهی به تاریخچه، جذابیت‌ها و داستان این روز خاص داشته باشیم

اولین آدم ‌برفی؛ هنرمندی میکل‌آنژ در زمستان

اگر بخواهیم به تاریخ برگردیم و ریشه ساخت آدم ‌برفی را بیابیم، شاید اولین سند مکتوب به سال ۱۴۲۹ میلادی بازگردد. در این سال، جوجو واساری – هنرمند معاصر میکل‌آنژ – به آدم ‌برفی‌ای اشاره می‌کند که میکل‌آنژ در سال ۱۴۹۲-۱۴۹۳ میلادی در حیاط قصر خاندان حاکم ایتالیا ساخته بود. احتمالاً پیش از او هم افراد دیگری دست به خلق اثر با برف زده بودند، اما قدیمی‌ترین نمونه‌ای که در تاریخ یافت می‌شود، به این نمونه مربوط است.

آدم ‌برفی‌ها به تدریج وارد فرهنگ عمومی شدند. حدود 100 سال بعد یعنی در سال ۱۵۹۰، در نمایشنامه معروف ریچارد دوم اثر ویلیام شکسپیر، بار دیگر به آدم ‌برفی اشاره شد. این شخصیت برفی سپس برای حدود ۲۰۰ سال از تاریخ مکتوب ناپدید شد تا اینکه در سال ۱۷۷۰ در کتاب ترانه‌های کودکانه اثر آگوست هاینرش فون فالرس‌لبن، در قالب شعر به آدم ‌برفی پرداخته شد.

قدیمی‌ترین تصویر مستند از آدم ‌برفی

شاید بتوان گفت یکی از قدیمی‌ترین تصاویری که از آدم ‌برفی‌ها باقی مانده است، در یکی از موزه‌های برلین نگهداری می‌شود. این تصویر، بخشی از یک تقویم ۱۲ صفحه‌ای است که توسط نقاش لهستانی – دانیل خودوویژکی – در سال ۱۷۷۸ ساخته شده است. در برگه ماه دسامبر، نقاش، چهار کودک را در حال پرتاب گلوله‌های برفی به سمت یک آدم ‌برفی به تصویر کشیده است.

اما جالب‌تر از این تصویر، دیدگاه مردم آن زمان به آدم ‌برفی‌ها است. برخلاف امروز، در سال‌های ۱۷۵۰ تا ۱۸۵۰، آدم ‌برفی‌ها موجوداتی ترسناک تلقی می‌شدند. شاید دلیل این نگرش، سختی زمستان‌ها، کمبود مواد غذایی و بیماری‌های رایج در این فصل بود.

وقتی آدم ‌برفی‌ها لبخند زدند

تصویر آدم ‌برفی‌ها تا اواسط قرن 19 تغییر زیادی کرد. در این دوران با توسعه فناوری‌های گرمایشی و بهبود زندگی مردم در زمستان، نگاه آنان به آدم ‌برفی‌ها تغییر کرد. آدم ‌برفی‌ها دیگر چهره‌ای ترسناک نداشتند و به نماد شادی و سرگرمی زمستان تبدیل شدند.

در اواخر قرن 19، آدم ‌برفی‌ها در کتاب‌های کودکانه و بازی‌های زمستانی نیز جایگاه ویژه‌ای پیدا کردند. این تغییر تا امروز ادامه یافته و چهره خندان آدم ‌برفی‌ها یکی از محبوب‌ترین نمادهای زمستانی است.

آدم ‌برفی‌ها در سراسر جهان

شاید فکر کنید که آدم ‌برفی‌ها در همه‌جا یکسان هستند، اما حقیقت این است که آن‌ها به‌شدت تحت تأثیر فرهنگ و رسوم محلی هر منطقه قرار دارند. مثلاً آدم ‌برفی‌های اروپایی معمولاً از سه گلوله برف تشکیل می‌شوند؛ درحالی که آدم ‌برفی‌های آمریکایی ساده‌تر هستند و فقط دو گلوله برف دارند. تزئین آدم ‌برفی‌ها نیز به فرهنگ مناطق مختلف وابسته است. برخی کشورها کلاه و شال‌گردن روی آدم ‌برفی‌ها می‌گذارند، برخی چهره آدم ‌برفی را با جزئیات بیشتری طراحی می‌کنند و برخی دیگر، شاید از تزئینات طبیعی مثل شاخه‌ها و سنگ‌ها استفاده کنند.

جشن آدم ‌برفی در کدام کشورها پررنگ‌تر است؟

روز آدم ‌برفی به‌ویژه در کشورهایی که زمستان‌های سرد و پربرف دارند، از اهمیت بیشتری برخوردار است.

• آلمان: این کشور که خالق روز آدم ‌برفی هم هست، هر ساله جشن‌های مختلفی به همین مناسبت برگزار می‌کند. در شهرهایی مانند برلین و مونیخ، مسابقات ساخت آدم ‌برفی و نمایشگاه‌هایی از مجسمه‌های برفی برگزار می‌شود.
• ژاپن: مردم ژاپن علاقه خاصی به رویدادهای زمستانی دارند. شهر ساپورو با جشنواره‌های یخی و آدم ‌برفی‌های عظیم‌الجثه، به یکی از مشهورترین مکان‌ها برای جشن روز آدم ‌برفی تبدیل شده است.
• کانادا: در کانادا و به‌ویژه در استان کبک، ساخت آدم ‌برفی یک سنت قدیمی محسوب می‌شود. مردم این منطقه آدم ‌برفی‌های رنگارنگ می‌سازند و از وسایلی مانند چراغ‌های کوچک برای تزئین آن‌ها استفاده می‌کنند.
• آمریکا: آمریکایی‌ها نیز علاقه زیادی به این روز دارند. در ایالت‌های شمالی مثل مینه‌سوتا و ویسکانسین، آدم ‌برفی‌های غول‌پیکر و مسابقات خلاقانه ساخت این سازه برفی، بخشی از جشن زمستانی است.
• ثبت روز جهانی آدم ‌برفی

  روز جهانی آدم ‌برفی به پیشنهاد کورنلیوس گرتس آلمانی در سال ۲۰۰۹ به ثبت رسید. این هنرمند و کلکسیونر که یکی از بزرگ‌ترین مجموعه‌های آدم ‌برفی‌های جهان را نیز در اختیار دارد، این روز را برای گرامیداشت شادی و خلاقیت زمستانی پیشنهاد کرد. جالب اینجاست که گرتس در سال‌های اخیر رکورد جهانی خود را از دست داده است. کلکسیون آدم ‌برفی‌های او شامل ۴۵۰۰ مورد بود، اما یک آمریکایی با حدود ۵۰۰۰ آدم ‌برفی، رکوردش را شکست. البته لازم به ذکر است که این کلکسیون‌ها از جنس برف نیستند و تنها شکل آدم ‌برفی دارند.

  اولین رویداد رسمی روز جهانی آدم ‌برفی در سال ۲۰۱۱ برگزار شد و از آن زمان تاکنون، این روز با جشن‌ها و رویدادهای متنوعی همراه بوده است.

• جشنواره آدم ‌برفی در ایران

  اگرچه ایران کشوری با تنوع آب‌وهوایی گسترده است و بسیاری از مناطق آن زمستان‌های برفی را تجربه نمی‌کنند، اما در برخی نقاط سردسیر، جشنواره‌های آدم ‌برفی به یکی از جذاب‌ترین رویدادهای زمستانی تبدیل شده‌اند. این جشنواره‌ها معمولاً در شهرهایی با زمستان‌های پربرف مانند همدان، اردبیل، تهران و چهارمحال و بختیاری برگزار می‌شوند. در این مراسم، خانواده‌ها و گروه‌های دوستان گرد هم می‌آیند تا با خلاقیت خود آدم ‌برفی‌هایی بسازند که گاهی حتی به یک اثر هنری تبدیل می‌شوند.

  یکی از معروف‌ترین این جشنواره‌ها، جشنواره آدم ‌برفی توچال است که هر سال در ارتفاعات شمال تهران برگزار می‌شود. این رویداد نه‌تنها فرصتی برای لذت‌بردن از برف و سرما است، بلکه به محلی برای رقابت خلاقانه بین شرکت‌کنندگان تبدیل شده است. جشنواره‌های آدم ‌برفی در ایران علاوه بر سرگرمی و تفریح، بهانه‌ای هستند تا مردم از خانه‌های گرم خود بیرون بیایند و از طبیعت زمستانی لذت ببرند. این رویدادها همچنین باعث رونق گردشگری در مناطق برف‌خیز شده و به رشد اقتصاد محلی کمک می‌کنند.

• چگونه روز آدم ‌برفی را جشن بگیریم؟

  اگر قصد دارید امسال روز آدم ‌برفی را به‌یادماندنی کنید، ایده‌های زیادی وجود دارد که در ادامه توضیح داده شده است.

  مسابقه ساخت آدم ‌برفی:  دوستان یا خانواده‌تان را به یک مسابقه دوستانه دعوت کنید و خلاقیتتان را در ساخت آدم ‌برفی به نمایش بگذارید.

  تزئین خلاقانه: به جای روش‌های سنتی، از مواد جالب‌تری مثل کاغذ رنگی، پارچه‌های قدیمی یا حتی وسایل بازیافت برای تزئین آدم ‌برفی خود استفاده کنید.

  عکس‌های یادگاری: آدم ‌برفی‌تان را به یک مدل عکاسی تبدیل و این لحظات شاد را ثبت کنید.

• چرا روز آدم ‌برفی مهم است؟

  روز آدم ‌برفی فقط یک مناسبت تفریحی نیست. این روز به ما یادآوری می‌کند که در دل سرمای زمستان هم می‌توان شادی و خلاقیت را پیدا کرد. امسال اگر برف بارید، بوت‌ها و دستکش‌های چرم خود را بپوشید و به سراغ ساختن یک آدم ‌برفی خاص بروید. این کار نه‌تنها یک سرگرمی ساده است، بلکه حس و حال زمستان را برای شما جذاب‌تر و خاطره‌انگیزتر می‌کند.